“`html

Orta Doğu’daki Gerilim Küresel Piyasalarda Dalgalanmaya Neden Oldu

Orta Doğu’da artan gerilim, dünya genelinde risk algısını yükseltirken, ABD’nin İran’a yönelik askeri müdahalesi sonrası küresel piyasalar yeni haftaya karmaşık bir seyirle giriş yaptı.

Yatırımcıların odak noktası haline gelen İran ve İsrail arasındaki çatışmalar, hafta sonu ABD’nin İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki üç nükleer tesisine yönelik düzenlediği hava saldırısıyla daha da derinleşti.

ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın stratejik nükleer zenginleştirme tesislerinin etkisiz hale getirildiğini belirterek, İran’ın barışa yönelmek zorunda olduğunu aksi halde daha ağır saldırılara maruz kalacağını ifade etti.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ise Washington yönetiminin Tahran ile çatışmaya devam etmek değil, diplomatik bir çözüm sağlama amacı taşıdığını duyurdu.

Analistler, Orta Doğu’daki artan gerilimin enerji arzı başta olmak üzere küresel ekonomik riskleri artırdığına dikkat çekerek, bölgeden gelen gelişmelerin dikkatle izlenmesi gerektiğini kaydediyor.

PİYASALARDA HÜRMÜZ BOĞAZI ENDİŞELERİ

Orta Doğu’daki petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretiminin büyük bir kısmının dünya pazarlarına ulaştığı Hürmüz Boğazı’nın, ABD’nin İran’a yönelik hava saldırısının ardından kapatılabileceği yönündeki endişeler yeniden gündeme geldi.

Dünya genelindeki deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte biri Hürmüz Boğazı’ndan geçerken, LNG ticaretinin yüzde 20’si de bu su yolu üzerinden gerçekleştiriliyor. Bölgeden en fazla petrol talep eden ülkeler ise Asya pazarları olarak öne çıkıyor.

İran’daki yetkililerin konuyla ilgili yaptığı açıklamalar dikkatle izlenirken, İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi İsmail Kevseri, Meclis’in Hürmüz Boğazı’nın kapatılması gerektiği yönünde bir karar aldığını ancak nihai kararın Milli Güvenlik Yüksek Konseyi’nce verileceğini açıkladı.

Analistler, 1970’lerde yaşanan petrol krizine benzer bir arz sorunuyla karşılaşmanın küresel ekonomide ciddi sorunlara yol açabileceğine dair uyarılarda bulunuyor.

PETROL FİYATLARI YÜKSELİYOR, ABD’DE VADELİ KONTRATLAR DÜŞÜYOR

Cuma günü New York Borsası’nda Nasdaq endeksi yüzde 0,51, S&P 500 ise yüzde 0,22 değer kaybetti, tek yükselen endeks ise yüzde 0,08 artışla Dow Jones oldu. Orta Doğu’daki gelişmelerin ardından ABD’deki endeks vadeli kontratlar yeni haftaya negatif bir başlangıç yaptı.

Orta Doğu’daki çatışmaların yarattığı enerji arz endişeleri sonucunda Brent petrolün varil fiyatı yeni haftaya yüzde 1,2 artışla 76,8 dolardan giriş yaptı. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrol de yüzde 1,3 artışla 74,7 dolardan işlem gördü.

Tahvil piyasasında ise satıcılı bir seyir gözlemlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni haftaya 2 baz puan artarak yüzde 4,40 seviyesine yükseldi. Altın fiyatları, ABD’nin diplomatik çözüm çabalarının etkisiyle gün içindeki kazancını geri vererek yüzde 0,8 düşüşle 3.358 dolardan işlem görüyor.

Döviz kurları açısından ise dolar, gelişmiş ülke para birimlerine karşı değer kazanmaya devam ediyor. Dolar endeksi, şu anda yüzde 0,4 artışla 99,1 seviyesinde yer alıyor.

AVRUPA PİYASALARINDA İMALAT SANAYİ VERİLERİ TAKİP EDİLECEK

Avrupa borsaları, Cuma günü İngiltere hariç genel olarak pozitif bir hava sergiledi. Ancak bölgedeki jeopolitik gerginlikler gündemin öncelikli maddesi olmaya devam ediyor. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar ise yeni haftaya negatif bir başlangıç yaptı.

İmalat sanayi aktivitesinde hâlâ sorunlar yaşanan Avrupa ekonomisinde, enerji arzındaki problemler maliyetlerin artmasına neden olabilir. Bu sebeple Hürmüz Boğazı’ndan gelebilecek haber akışı yatırımcılar tarafından dikkatle izleniyor.

Bugün, bölge genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri yakından takip edilecek.

Analistler, Euro Bölgesi’nde son yayımlanan ve beklentilerin üzerinde gelen büyüme verilerinin, bölgedeki resesyon kaygılarını bir nebze olsun azaltmış olabileceğini belirtiyor.

Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,20, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,48, Almanya’da DAX 40 ise yüzde 1,27 değer kazanırken, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,74 yükseliş gösterdi.

ASYA BORSALARI KARMAŞIK BİR SEVİR İZLİYOR

Asya borsalarında karışık bir seyir gözlemlenirken, Orta Doğu’daki devam eden gerginlik bölge piyasalarını etkiliyor.

Hürmüz Boğazı üzerinden gelen enerji sevkiyatının büyük bir bölümünün ulaştığı Asya ülkeleri için bölgedeki gelişmeler büyük bir ilgiyle takip ediliyor.

İran’ın olası bir boğaz kapatma girişiminde, boğazı tamamen kapatmak yerine bazı ülkelerin tankerlerine yönelik yaptırımlar uygulayabileceğine dair iyimser beklentiler Çin borsa endekslerini destekliyor.

Bölgedeki makroekonomik veriler de yakından izlenirken, bugün açıklanan verilere göre Japonya’daki imalat sanayi PMI, 50,4 ile bir önceki aya kıyasla güçlenme gösterirken, hizmet sektörü PMI ise 51,5 seviyesinde güçlü kalmaya devam ediyor.

Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi ise yüzde 0,3 düşerken, Çin’deki Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 ve Hong Kong’daki Hang Seng endeksi yüzde 0,3 artış kaydetti.

BIST 100 ALIŞ AĞIRLIKLI SEYİR GÖSTERDİ

Cuma günü Borsa İstanbul’da alış ağırlıklı bir seyrin hâkim olduğu gözlemlendi. BIST 100 endeksi günü yüzde 1,11 artarak 9.203,37 puandan kapattı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise cuma akşamı normal seans kapanışının yüzde 0,4 üzerinde 10.306,00 puandan işlem gördü.

Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,1 artışla 39,6730 seviyesinden kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında 39,7270’ten işlem görmeye başladı.

Analistler, bugünün yurt içinde finansal hizmetler güven endeksi, yurt dışında ise dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin takip edileceğini belirtirken, teknik açıdan BIST 100 endeksinin 9.300 ve 9.400 puanın direnç, 9.100 ve 9.000 seviyelerinin ise destek konumunda olduğunu vurguladı.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle: